چارچوب‌های علمی برای نگارش پرسش پژوهش

یکی از مسائلی که هر پژوهشگری با آن مواجه می‌شود این است که چگونه باید پرسش پژوهش را نوشت. در پاسخ به این مسئله، دانشوران مختلف چارچوب‌های ساختارمند و استانداردی را برای نگارش پرسش پژوهش یا پرسش مرورهای نظام‌مند پیشینه (Systematic reviews) طراحی کرده‌اند. برخی از این چارچوب‌ها برای پژوهش‌های کمّی مناسب‌تر است و برخی دیگر بیشتر به درد پژوهش‌های کیفی می‌خورد.
اولین چارچوب پی‌ای‌او (PEO) نام دارد که اغلب برای پژوهش‌های کیفی استفاده می‌شود. پی‌ای‌او کوتاه‌شدهٔ سه کلمهٔ جمعیت (Population)، معرض (Exposure) و خروجی (Outcome) است.
دومین چارچوب، پیکو (PICO) نام دارد که اغلب در حوزهٔ سلامت و علوم پزشکی استفاده می‌شود، اما می‌توان آن را با جرح‌وتعدیل‌هایی در سایر رشته‌ها نیز به کار گرفت. پیکو کوته‌نوشت چهار کلمه است: جمعیت/بیمار (Population/Patient)، مداخله (Intervention)، مقایسه (Comparison/Control) و نتایج (Outcomes).
نام سومین چارچوب اسپایدر (SPIDER) است که برای پژوهش‌های کیفی و آمیخته استفاده می‌شود. کلمهٔ اسپایدر یادآور پنج مقوله است: نمونه (Sample)، پدیدهٔ مورد علاقه (Phenomenon of Interest)، طرح پژوهش (Study Design)، ارزیابی (Evaluation) و نوع پژوهش (Research type).
آخرین و چهارمین چارچوب، اسپایس (SPICE) نام دارد که کوتاه‌شدهٔ سِتینگ (Setting)، دیدگاه (Perspective)، مداخله (Intervention)، مقایسه (Comparison) و ارزیابی (Evaluation) است.
در ویدیوی زیر انواع چارچوب‌های علمی برای نگارش پرسش پژوهش را معرفی کرده‌ایم و هریک را با مثالی توضیح داده‌ایم.

منابع

Booth, A. (2006). Clear and present questions: Formulating questions for evidence-based practice. Library Hi Tech, 24(3), 355-368. https://doi.org/10.1108/07378830610692127
Cooke, A., Smith, D., & Booth, A. (2012). Beyond PICO: The SPIDER tool for qualitative evidence synthesis. Qualitative Health Research, 22(10), 1435-1443. doi:10.1177/1049732312452938
Richardson, WS (1995). The well-built clinical question: a key to evidence based-decisions. ACP Journal Club. 123, 3 (3): A12–A13. doi:10.7326/ACPJC-1995-123-3-A12